Zeynep Elif Koç
Birleşik Devletler, tarihinin belki de en önemli seçimlerinden birini geride bıraktı. Cumhuriyetçi Parti’nin başkan adayı Donald J. Trump ve yardımcı adayı J.D. Vance ipi göğüsledi. Donald Trump şimdilerde kabinesini oluşturuyor. Seçilmiş başkan olarak yeni oluşturacağı bir bakanlık bile var. Trump’ın yeni kabinesinde görev vereceğini açıkladığı isimler kimdir ve bu tercihler neyi işaret ediyor mercek altına alalım.
Sert İsimler
Trump bilindiği üzere seçim kampanyasını “Amerika’yı Yeniden Harika Yap!” sloganı ile yürütmüş ve seçimde de büyük bir zafer elde etmişti. Özellikle “Mor Eyalet”ler (Purple States) de denilen Demokrat Parti ve Cumhuriyetçi Parti’nin hemen hemen aynı oy oranlarına sahip olduğu bölgelerde Trump üstünlüğünü ortaya koymuştu.
Demokratlar nerede hata yaptıklarını tartışadursun, Trump’ın ikinci başkanlık döneminde kabinesinde yer alacak isimler de netleşmeye başladı. Trump’ın uzun yıllar danışmanlığını yapan ve kampanya boyunca, özellikle mülteciler konusunda, sert tondaki konuşmalarını hazırlayan Stephen Miller Siyasetten Sorumlu Şef Yardımcısı (Deputy Chief of Policy) olurken yine göçmenlere yönelik sert açıklamalarıyla bilinen ‘sınır muhafızı‘(border czar) lakaplı Tom Homan ABD’nin bu yeni dönemde sınır güvenliğinden sorumlu olacak. ABD özel kuvvetleri Yeşil Bereliler gazisi (Green Berets) Mike Waltz ise ulusal güvenlik danışmanı olarak görev yapacak. Öte yandan, Trump’ın adaylığına karşı çıkan en büyük isimlerden Nikki Haley ve eski Dışişleri Bakanı Mike Pompeo’nun kabinede yer almayacağı açıklandı.
Sınır güvenliği, Trump’ın kampanyası boyunca en önem verdiği noktalardan birisiydi. Ayrıca Trump, ABD’nin uluslararası arena daha güçlü olması gerektiğini de savunan biri. Hatta ona göre, Ukrayna-Rusya Savaşı’nın başlaması tamamen Başkan Joe Biden’ın zayıflığı ve beceriksizliğinden kaynaklı. Dolayısıyla, kabinesinde görev vereceğini açıkladığı isimlerin gerek sınır kontrolü meselesinde gerek uluslararası meselelerde ulusal güvenlik söz konusu olduğunda sert güç kullanımına veya sert politika uygulanmasına sıcak bakması çok da şaşırtıcı değil.
Öte yandan, Mike Pompeo’nun Trump kabinesinde yer almayacağının açıklanması Türkiye için güzel haber. Bilindiği üzere Pompeo, Trump’ın ilk başkanlığı döneminde Dışişleri Bakanı olarak görev yapmış ve özellikle ikili ilişkilerin gerginliğinin baş aktörlerinden biri olmuştu. Pompeo’nun yerine düşünülen isim ise Marco (Mark) Rubio. Kongre’deki en muhafazakâr isimlerden olan Rubio, eski bir diplomat ve ABD’nin sınır ötesi operasyonlarına olan desteği ile biliniyor. Iran ve Çin konusunda sert önlemler gerektiğine inanıyor. ABD’nin askeri varlığının artırılması gerektiğini düşünen senatör, Çin tehlikesini ciddiye alan bir figür. Kendisinin dışişleri bakanlığının uluslararası camiada suları ısıtacağı bir gerçek.
Trump’ın açıkladığı isimler içerisinde Türkiye’nin bulunduğu coğrafyayı en çok ilgilendiren bir diğer isim ise ABD’nin İsrail Büyükelçiliği’ne atanacağı açıklanan Mike Huckabee. Huckabee, çok tartışılan evanjelist bir figür ve özellikle 7 Ekim 2023’ü takip eden olaylar zincirinde “Gerçekte Filistinli diye bir şey yok” açıklamasıyla Filistin destekçilerinin de çokça tepkisini çekmişti. Bu kararın, ABD’nin bölgedeki tansiyonu taraflar arasında orta yol bularak düşürme planının pek de olmadığını gösteriyor. Trump’ın aklındaki strateji belli ki sert politikalar ve müdahaleler ile güçlü bir Amerika yaratmak—yeniden.
Amerika’yı Yeniden “Verimli” Yap
Tüm bu isimlere ve düzenlemelere sürpriz olarak Trump, bir de yeni bir bakanlık oluşturma hedefinde. Hükümet Verimliliği Bakanlığı (Department of Government Efficiency (DoGE)) adını verdiği bu yapının nasıl işleyeceği henüz netlik kazanmasa da başında herkesin tanıdığı bir isim yer alacak: Elon Musk. Trump ile yakın ilişkisi ve Trump’ın seçim kampanyasına verdiği maddi manevi destek ile sıkça gündeme gelen Musk’ın Trump seçimi kazandığı takdirde hangi rolü üstleneceği merak ediliyordu. Süreç neyi gösterir bilinmez ama şimdilik Musk’ın söz konusu bakanlığa “danışman” sıfatıyla görev alacağı konuşuluyor.
Seçim sonuçları resmen açıklanmamış ve Seçmen Kurulu (Electoral College) nihai oylamayı yapmamış olmasına karşın seçilmiş Başkan Trump, zaferinin tadını çıkarırken yeni dönemdeki politikalarını da atayacağı isimleri açıklayarak yavaş yavaş açıklıyor. ABD’nin kendi içinde boğuştuğu ekonomik sıkıntılarla beraber dünyadaki tansiyonun artışı ve günden güne yükselen Çin tehlikesi önümüzdeki dört seneyi hem Trump hem de ABD için kritik hale getiriyor.
Oku