Hukuk Klinikleri
Dünyada pek çok ülkede hukuk eğitiminin bir parçası haline gelen ve giderek daha fazla önem kazanan hukuk klinikleri, hem öğrencilerin pasif öğreniciler değil, aktif konumda oldukları, etkileşimli ve probleme dayalı yöntemlerle öğrendikleri bir eğitim modeli; hem de öğrencilerin sosyal adalet ve insan hakları kavramlarını içselleştirmelerine yönelik bir araçtır. Az kişilik sınıflarda ağırlıklı olarak grup çalışmaları ve sunumlar yoluyla öğrencilerin yazma, mülakat yapma, grup çalışması, muhakeme becerilerini artırmaya yönelik çeşitli etkinlikleri içeren derslerde öğretim elemanları kolaylaştırıcı işlevini yerine getirir. Diğer derslerden farklı olarak, ders anlatma tekniği ile dinleyerek öğrenmeleri değil, öğrencilerin sınıf içi ve dışında aktif biçimde belli etkinliklerde bulunmaları ve çeşitli ürünler çıkarmaları beklenir. Derslere 10-15 öğrenci kabul edilmekte olup öğrenciler mülakatla belli kriterlere göre seçilmektedir. Dersler öğrencilerin sınıf içi ve dışındaki etkinlikleri ile çıkardıkları ürünler üzerinden değerlendirilmektedir.
2018-2019 güz döneminden itibaren Fakültemizde hukuk klinikleri kapsamında sekiz ders açılarak müfredatta çeşitli seçmeli ders gruplarına eklenmiştir:
Daha fazla bilgi için Hukuk Klinikleri Koordinatörü Dr. D. Çiğdem Sever ile cigdem.sever@atilim.edu.tr adresinden iletişime geçebilirsiniz.
Her dönem seçilen belli bir konuda ilgili mevzuat incelenecek ve mevzuatta iyileştirme konusunda öneriler geliştirilecektir. Konular seçilirken özellikle uluslararası mevzuat ile ulusal mevzuatın karşılaştırılacağı ve tercihen insan haklarıyla ilgili konular seçilecektir. Örneğin engelli hakları konusunda mevzuatın Engelli Hakları Sözleşmesi’ne uygun olup olmadığı, kadına karşı şiddet konusundaki normların ilgili Sözleşmelere uygun olup olmadığı, çocuklarla ilgili düzenlemelerin Çocuk Hakları Sözleşmesi’ne uygun olup olmadığı gibi. Dersin sonunda geliştirilen iyileştirme önerileri ilgili Kurumlarla paylaşılacaktır.
Türkiye’de ilk defa yapılan bir uygulama olarak Kamu Denetçiliği Kurumu ile yapılan işbirliği protokolü kapsamında derste Kurum’a yapılan gerçek başvuru örnekleri hakkında karar önerisi yazarak Kurumla paylaşır. Öğrenciler kurumdaki denetçi ve uzmanların da katıldığı belli derslerle kurumun işleyişi ve karar yazma teknikleri hakkında bilgi edinirler.
Türkiye’de ilk defa yapılan bir uygulama olarak Ankara Barosu ile yapılan işbirliği protokolü kapsamında öğrenciler Ankara Barosu Adli Yardım Bürosu nöbetlerinde yer alırlar ve daha sonra seçilen bazı davalarda ilgili avukat ve dersin öğretim üyesinin danışmanlığında konuyla ilgili avukata sunmak üzere bilgi notu hazırlarlar.
Öğrenciler, bu ders kapsamında, öğrendikleri bilgileri yine derslerde geliştirdikleri etkileşimli yöntemlerle hak bilincini yükseltmek üzere başka yerlerde anlatırlar. En yaygın uygulaması ilk ve orta öğrenimde hak bilincinin geliştirilmesi ya da dezavantajlı grupların hakları konusunda bilgilendirilmesi şeklindedir.
Bu derste, tercihen farklı hukuk dallarını birden ilgilendiren bir kurgusal davada tarafları temsil edecek şekilde dilekçe ya da iddianame ve savunma yazma, duruşma gibi davanın çeşitli aşamalarını derste gerçekleştirir ve bir davanın baştan sona geçirdiği süreçler hakkında bilgi sahibi olurlar. Davanın niteliğine bağlı olarak yapılacak etkinlikler değişkenlik gösterir.
Bu derste, bir mahkeme kararının yazılmasında uygulanacak yöntem ve yazım tekniklerinin öğrenilmesi için önce çeşitli mahkeme kararlarının incelenmesi ve eleştirilmesi, daha sonra belli bir karar seçilerek o kararın yeniden yazılması amaçlanır. Yapılacak etkinlikler ve ders içeriği seçilen uyuşmazlığın niteliğine göre değişebilecektir.
Öğrencilere seçilen belli meslek etiği dilemmaları verilerek vakalar üzerinden tartışmaları ve konuyla ilgili metinler ve sunumlar hazırlamaları istenecektir.
Bu derste her dönem seçilen bir konuda öğrencilerin etkileşimli yöntemleri kullanarak insan hakları savunuculuğu yapan ve stratejik davalamada deneyim sahibi uzmanlarla/avukatlarla birlikte önce belirlenen hak ihlali ile ilgili çalışma yapmaları sağlanır, daha sonra dersin sorumluları tarafından seçilen ve dezavantajlı gruplara yönelik başvuru(lar) üzerinde çalışarak hak savunuculuğu stratejileri oluşturulur. Oluşturulan stratejilerin ilgili kurum ve kuruluşlarla paylaşılması sağlanır. Böylece dezavantajlı grupların adalete erişimini kolaylaştırıcı stratejiler geliştirilir. Öğrencilerin mevzuat inceleme, literatür tarama, hak savunuculuğu stratejisi oluşturma, başvuru dosyası okuma ve yazma becerileri kazanmaları amaçlanır.