Uluslararası Özel Hukuk Dersi Pratik Çalışmaları
23.05.2011

 
I. Hem Türk hem Alman vatandaşı olan bay (A) ile Alman vatandaşı bayan (B), Almanya'da evlenmiştir. Bir süre sonra (A) ve (B) anlaşamamış, (A) Ankara'ya dönmüş, (B) Almanya'da kalmıştır. (B), Ankara'da boşanma davası açmıştır. (A), cevap dilekçesinde, (B)'nin teminat göstermesi gerektiğini belirtmiş ve son altı aydır birlikte oturdukları yerin Almanya olduğu gerekçesiyle yetki itirazında bulunmuştur.
(A), arkadaşı (D)'yi de yanına alarak, arabasıyla Şam'a gittiği seyahatte, kaza geçirmiş ve arabası hasar görmüştür. Ankara'ya döndükten sonra (D)'nin de yaralandığı anlaşılmıştır. (A), merkezi Almanya'da bulunan sigorta şirketi (X)'e karşı, sigorta sözleşmesini imzaladığı şubesi (Y)'nin bulunduğu Ankara'da, arabasındaki hasarın ödenmesi için dava açmıştır. Sigorta şirketi (X), aralarındaki sözleşmede Alman mahkemelerinin yetkili kılındığını, dolayısıyla Ankara mahkemelerinin yetkili olmadığı itirazında bulunmuştur. (D) ise hem (A) hem de sigorta şirketi (X)'e karşı tedavi masraflarının ödenmesi için Ankara'da dava açmıştır.
 
1- Bay (A)'nın (B)'nin teminat göstermesi gerektiği iddiası yerinde midir? (10p.)
 
2- Boşanma davasında Ankara mahkemeleri yetkili midir? (10p.)
 
3- Boşanma davasında uygulanacak hukuku belirleyiniz. (10p.)
 
4- Sigorta şirketi (X) ile (A), Alman mahkemelerini yetkili kılabilirler mi? (10p.)
 
5- Sigorta şirketi (X)'e karşı açılan davada, Ankara mahkemeleri yetkili midir? (10p.)
 
6- (D)'nin açtığı davada Ankara mahkemeleri yetkili midir? (10p.)
 
7- (D)'nin açtığı davada uygulanacak hukuku tespit ediniz. (10p.)
 
 
II.  Hagen Mahkemesinin verdiği boşanma ve velayete ilişkin kararın tenfizi istemiyle açılan davada, Yargıtay, “...Evlilik devam ettiği sürece, ana baba velayeti birlikte kullanırlar. Boşama ve ayrılığa karar verilmesi halinde, hakim velayeti eşlerden birine vermek zorundadır. Velayetin düzenlenmesi kamı düzeni ile ilgilidir. Yabancı mahkemenin müşterek çocuğun velayetinin, boşanmadan sonra ana ve baba tarafından birlikte kullanılacağı şeklindeki yazılı şekilde düzenlenmesi, Türk Medeni Kanununa aykırıdır. Bu nedenle mahkemenin velayet düzenlenmesine yönelik tenfiz isteğini reddetmesinde isabetsizlik yoktur...”  gerekçesiyle kararın velayete ilişkin kısmının tenfizinin reddine ilişkin kararı onamıştır.(Yargıtay 2.HD., 10.10.2006, E. 206/6824, K.2006/13638. Ruhi, Ahmet Cemal: 21.11.2007 tarih ve 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanunun, Gerekçeli – Açıklamalı- Yargıtay İçtihatlı, B.2, Ankara 2008, s.134-135.) Yargıtay kararını değerlendiriniz. (15 p.)
 
 
III.  Köhn Mahkemesinin verdiği boşanma kararının  tenfizi istemiyle açılan davada, Yargıtay,  ilk derece mahkemesinin, yabancı ilamın gerekçesiz olduğu ve bunun kamu düzenine aykırılığı nedeniyle davanın reddine ilişkin kararını, “...tanıma ve tenfizde, yabancı mahkeme kararının doğruluğu, uygulanmış olan usul hükümleri, maddi ve hukuki tespitler inceleme dışında turulmalıdır. Yabancı mahkemenin Türk hukukunun emredici hükümlerini dikkate almaması veya yanlış yorumlayıp uygulaması tek başına yabancı kararın tanınması ve tenfizine engel teşkil etmemelidir. Kendisinden tanıma ve tenfiz istenen mahkeme, ilamı veren mahkemenin üst mercii durumunu üstlenmemelidir. Anayasa ile düzenlenen temel hak ve hürriyetlere milletlerarası hukukta kabul edilen temel ilkelere adil yargılanma ve savunma hakkında genel ahlaka, kamu düzeninin temelini oluşturan ve devletin vazgeçemeyeceği ilkelere aykırılık oluşturması halinde kamu düzenine açıkça aykırılıktan söz edilir....” gerekçesiyle bozmuştur. (Yargıtay 2.HD., 08.06.2006, E. 2006/2612, K.2006/9147. Ruhi, Ahmet Cemal: 21.11.2007 tarih ve 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanunun, Gerekçeli – Açıklamalı- Yargıtay İçtihatlı, B.2, Ankara 2008, s.664.) Yargıtay kararına katılıyor musunuz? (15 p.)                                                                                                                
UOHPRATIK_1306150719.doc