AKTS - Enerji Etkin Yapı Tasarımı Teorisi ve Uygulamaları

Enerji Etkin Yapı Tasarımı Teorisi ve Uygulamaları (MMR371) Ders Detayları

Ders Adı Ders Kodu Dönemi Saati Uygulama Saati Laboratuar Hours Kredi AKTS
Enerji Etkin Yapı Tasarımı Teorisi ve Uygulamaları MMR371 Alan Seçmeli 2 2 0 4 6
Ön Koşul Ders(ler)i
MMR201
Dersin Dili Türkçe
Dersin Türü Seçmeli Dersler
Dersin Seviyesi Lisans
Ders Verilme Şekli Yüz Yüze
Dersin Öğrenme ve Öğretme Teknikleri Anlatım, Uygulama-Alıştırma.
Dersin Koordinatörü
Dersin Öğretmen(ler)i
  • Prof. Dr. Filiz Bal Koçyiğit
Dersin Asistan(lar)ı
Dersin Amacı Doğal ve yapılı yakın çevre verilerinden yararlanan yaklaşık sıfır emisyonlu bina teknolojisi ve tasarımı hakkında bilgilenme; enerji verimli ve sağlıklı binalara katkıda bulunacak teknolojileri uygulanması; çeşitli türde binalarla ile ilgili sorunların anlaşılmasını sağlayan veriler, iç mekan iklimi, v.b., üzerine teorik bilgi ve uygulama deneyimi kazanılması amaçlanmaktadır.
Dersin Eğitim Çıktıları Bu dersi başarıyla tamamlayabilen öğrenciler;
  • 1. Bu dersi tamamlayan öğrenci: - Enerji etkin mimari tasarım koşullarına yönelik temel bilgi sahibi olur. - Enerji kazanım önlemleri için enerji kazanımı ve iç mekan iklimi arasında bir çelişki olup olmadığını değerlendirebilir. - Mimari tasarımda güneş, rüzgar, yeraltı yerüstü suları, ısıl değişkenlik v.b. doğal ve yapay çevre verilerinin önemi ve etkisi konusunda bilinçlenir. - Yapı kabuğu ve iç ve dış mekan konfor koşulları ile ilgili oluşabilecek sorunlar konusunda temel ilkeler ile ilgili bilgi edinir. - Yenilenebilir enerji kaynakları, kullanımı ve tasarımı ile ilgili teknolojiler için yenilikçi önerilerin önemini kavrar. - Yapı ve yapı gruplarını çevre verileri yönünden inceleme, değerlendirme ve uygulama becerisi kazanır.
Dersin İçeriği Enerji verimli ve sağlıklı binalara katkıda bulunan teknolojileri uygulamak için, çeşitli türdeki binalar ile ilgili sorunların anlaşılmasını sağlayan mimari tasarım yöntemleri; sürdürülebilir mimaride yapı kabuk tasarımı, iklimlendirme v.b.yöntemler üzerine teorik bilgi ve uygulama deneyimi.

Haftalık Konular ve İlgili Ön Hazırlık Çalışmaları

Hafta Konular Ön Hazırlık
1 Konu anlatımı ve araştırma konularının belirlenmesi.
2 Sürdürülebilir enerji kaynaklarının tanınması. Doğal ve yapay çevrenin bina tasarımına etkisi.
3 Pasif iklimlendirme - Konum,, iklim etkisi ve iklim elemanları, iklimsel konfor yöntemleri.
4 Pasif iklimlendirme- HVAC sistemleri. Enerji verimliliği üzerinde etkili olan tasarım parametreleri (güneş, rüzgar, yeraltı yerüstü suları, biogas, binalar arası mesafeler, yönlendirme, bina kabuğu, bina formu, güneş kontrolü, doğal havalandırma vb.).
5 Enerji verimli bina tasarımı. Yapı kabuğu tasarım örnekleri. Simulasyon programları ile kütle-çevre ilişikisinin değerlendirilmesi.
6 Enerji performans belgesi ve Yeşil Bina Değerlendirme Sistemleri. (LEED, BREEAM, GB Tool, CASBEE) sertifika araştırması.
7 Trombe duvar yöntemlerinin değerlendirmesi
8 Ara Sınav
9 Tarihi ve yöresel mimaride eneri kazançlarının değerlendirmesi. İç mekan konfor kontrolünde etkili olan yapılı çevre ile ilgili tasarım parametreleri (pencereler, oda boyutları, iç yüzeylerin yansımaları, engeller, eneri kaynakları vb.).
10 Gün ışığı etkisi ve uygulama çalışmaları.
11 Rüzgar etkisi ve uygulama çalışmaları
12 Su kaynaklarının değerlendirilmesi ve uygulama çalışmaları
13 Bio-atıkların kullanımı ve uygulama çalışmaları
14 Uygulamaların değerlendirilmesi.

Kaynaklar

Ders Kitabı 1. • Kreith, F. , Goswami D. Yogi, “Handbook of energy efficiency and renewable energy” CRC Press. New York. 2007.
Diğer Kaynaklar 2. • UN HABITAT FOR A BETTER URBAN FUTURE. “Sustainable building design for tropical climates” UN HABITAT, 2014.
3. • Santamouris , M., “ Energy and Climate in the Urban Built Environment” James and James LTD. 2011.
4. • Boduroğlu, Ş. “Akıllı Binalarda enerji etkin kabuk tasarımı”. 2018.
5. • Clarke, J.A. “Energy simulation in building design.” Butterworth Heinemann, 2001.
6. • McLennan J. “The philosopy of sustainable design: the future of architecture” 2004.B. Givoni, Man, Climate and Architecture, Applied Science Publishers Ltd, London, 1976.
7. • ISO Standards Handbook 4, Switzerland, 1980.
8. • Evans M., Housing, Climate and Comfort, The Architectural Pres Limited, 1980.
9. • Chijiwa, H., Color Harmony, Bilimsel Eserler Koll. Şti., İstanbul, 1990.
10. • IESNA, The Lighting Handbook, 9. Edition, ISBN: 0-87995-150 8, New York, USA, 2000.
11. • ANSI/IESNA RP-29-06, Lighting for Hospitals and Health Care Facilities, 2006.
12. • IEA, International Energy Agency, Daylight in Buildings, A Source Book on Daylighting Systems and Components, A Report of IEA SHC Task 21/ECBCS Annex 29, July 2000.
13. Bal Koçyiğit, F. “Energy efficient building principles” lecture notes.

Değerlendirme System

Çalışmalar Sayı Katkı Payı
Devam/Katılım - -
Laboratuar - -
Uygulama 1 20
Alan Çalışması 1 10
Derse Özgü Staj - -
Küçük Sınavlar/Stüdyo Kritiği - -
Ödevler - -
Sunum 1 10
Projeler 1 30
Rapor - -
Seminer - -
Ara Sınavlar/Ara Juri 1 10
Genel Sınav/Final Juri 1 20
Toplam 6 100
Yarıyıl İçi Çalışmalarının Başarı Notu Katkısı
Yarıyıl Sonu Çalışmalarının Başarı Notuna Katkısı 100
Toplam 100

Kurs Kategorisi

Temel Meslek Dersleri
Uzmanlık/Alan Dersleri
Destek Dersleri X
İletişim ve Yönetim Becerileri Dersleri
Aktarılabilir Beceri Dersleri

Dersin Öğrenim Çıktılarının Program Yeterlilikleri ile İlişkisi

# Program Yeterlilikleri / Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 Eleştirel Düşünme: Sorgular ve soyut düşünceleri ifade eder , karşıt görüşleri değerlendirir, ulaşılan sonuçları benzer ölçütlerle irdeleme becerisi kazanır.
2 İletişim: Amacına uygun okur, yazar, fikirlerini ifade eder; tasarım düşüncesini aktarabilecek farklı temsil ortamlarını kullanabilme becerisi kazanır.
3 Araştırma: Tasarım sürecine ilişkin elde ettiği bilgileri karşılaştırmalı olarak değerlendirir, belgeleme ve uygulama becerisi kazanır. X
4 Tasarlama: Yaratıcı düşünme süreci ve tasarım bilgisinin yeniden üretilmesi sürecinde; sürdürülebilirlik ve erişilebilirlik gibi evrensel tasarım ilkeleri bağlamında yeni ve özgün sonuçlara ulaşabilme becerisi kazanır. X
5 Dünya Mimarlığı: Dünya mimarlığını tarihsel, coğrafi ve küresel ilişkiler bağlamında anlar.
6 Yerel Mimarlık / Kültürel Çeşitlilik: İçinde bulunulan coğrafyaya ait mimarlık oluşumlarını ve örneklerini tarihsel ve kültürel ilişkiler bağlamında anlar. Değişik kültürleri tanımlayan değer yargılarının, davranış kalıplarının, sosyal ve mekânsal örüntülerinin farklılığını anlar. X
7 Kültürel Miras ve Koruma: Kültürel miras, koruma bilinci, çevresel duyarlılık ve etik sorumluluk konularını, koruma kuramlarını ve yöntemlerini anlar.
8 Sürdürülebilirlik: Doğal ve yapılı çevre ile ilgili bilgileri kullanarak, gelecek nesiller üzerindeki istenmeyen çevresel etkileri en aza indirmek amacıyla, çeşitli araçlardan yararlanarak, sürdürülebilir tasarım yapma becerisi kazanır. X
9 Toplumsal Sorumluluk: Mimarın kamu yararını gözetme, tarihsel/kültürel ve doğal kaynaklara karşı saygılı olma ve yaşam kalitesini yükseltme konusundaki sorumluluğunu anlar.
10 Doğa ve İnsan: Doğal sistemler ve yapılı çevrenin tasarımı ile insan arasındaki karşılıklı etkileşimi tüm yönleri ile anlar.
11 Coğrafi Koşullar: Zemin koşulları, topoğrafya, bitki örtüsü, doğal afet riski vb. doğal özelliklerinin yanı sıra; kültürel, ekonomik, toplumsal özellikleri de dikkate alan yer seçimi, yerleşme ve bina tasarımı ilişkilerini anlar.
12 Yaşam Güvenliği: Doğal afet, yangın, vb. koşullarda güvenlik ve acil durum sistemlerinin yapı ve çevre ölçeğinde temel ilkelerini anlar.
13 Taşıyıcı Sistemler: Düşey ve yanal kuvvetlerle ayakta duran, statik ve dinamik taşıyıcı sistemlerin davranış ilkeleri ile gelişim ve uygulamalarını anlar.
14 Yapı Fiziği ve Çevresel Sistemler: Fiziksel çevre sistemlerinin tasarımında, aydınlatma, akustik, iklimlendirme vb. yapı fiziği ve enerji kullanımı konularının temel ilkelerini ve uygun performans değerlendirme araçlarının kullanımının önemini anlar. X
15 Bina Kabuğu Sistemleri: Bina kabuğu malzemeleri ve sistemleri tasarımının temel ilkelerini uygulama yöntemlerini ve önemini anlar. X
16 Bina Servis Sistemleri: Su ve elektrik tesisatı, sirkülasyon, iletişim, güvenlik ve yangın koruma vb. servis sistemleri tasarımının temel ilkelerini anlar.
17 Yapı Malzemeleri ve Uygulamaları: Yapı malzemelerinin teknolojik gelişimler bağlamında üretim, kullanım ve uygulamaları, çevresel etkileri ve yeniden kullanılabilirlikleri ile ilgili ilke ve standartları anlar.
18 Bina Sistemlerinin Bütünleştirilmesi: Tasarımda, strüktürel, çevresel, güvenlik, bina kabuğu, bina servis sistemlerini değerlendirir, seçme ve bütünleştirme becerisi kazanır.
19 Program Hazırlama ve Değerlendirme: Mimari proje programını kamu yararı gözetilerek işveren ve kullanıcı gereksinimlerine, uygun örneklere, mekânsal ve donanım gereksinimlerine, finansal sınırlandırmalara, arazi koşullarına, ilgili yasa, yönetmelik ve tasarım ölçütlerine göre hazırlar ve değerlendirme becerisi kazanır.
20 Geniş Kapsamlı Proje Geliştirme: Çevre ve bina sistemleri ile bina teknolojilerini dikkate alarak, bir mimari projeyi farklı ölçeklerde geliştirir ve bunları bütünleştirme becerisi kazanır.
21 Bina Maliyetinin Gözetilmesi: Bina yapım ve kullanım maliyetine ilişkin temel etkenleri anlar.
22 Mimar-İşveren İlişkisi: İşverenin, mal sahibinin ve kullanıcının gereksinimlerini saptar ve kamu yararıyla çelişmeyecek biçimde çözümleme sorumluluğunu anlar.
23 Takım Çalışması ve İşbirliği: Tasarım ve uygulama projelerini başarıyla tamamlayabilmek amacıyla, proje takımı ve çok disiplinli ekiplerle işbirliği içinde çalışma becerisi kazanır.
24 Proje Yönetimi: Mimari proje alma yöntemleri, danışmanların seçimi, proje ekiplerinin oluşturulması, proje teslim yöntemleri, hizmet sözleşmeleri vb. konularını anlar.
25 Uygulama Yönetimi: Finans yönetimi, iş planlaması, kalite yönetimi, risk yönetimi, tartışma, uzlaşma vb. mimari uygulama sürecinin temel ilkelerini anlar.

ECTS/İş Yükü Tablosu

Aktiviteler Sayı Süresi (Saat) Toplam İş Yükü
Ders saati (Sınav haftası dahildir: 16 x toplam ders saati) 14 2 28
Laboratuar
Uygulama 14 2 28
Derse Özgü Staj 2 8 16
Alan Çalışması
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi
Sunum/Seminer Hazırlama 2 8 16
Projeler 1 16 16
Raporlar
Ödevler
Küçük Sınavlar/Stüdyo Kritiği
Ara Sınavlara/Ara Juriye Hazırlanma Süresi 1 10 10
Genel Sınava/Genel Juriye Hazırlanma Süresi 1 10 10
Toplam İş Yükü 124