AKTS - Hükümet Sistemleri

Hükümet Sistemleri (KMH603) Ders Detayları

Ders Adı Ders Kodu Dönemi Saati Uygulama Saati Laboratuar Hours Kredi AKTS
Hükümet Sistemleri KMH603 Alan Seçmeli 3 0 0 3 5
Ön Koşul Ders(ler)i
N/A
Dersin Dili İngilizce
Dersin Türü Seçmeli Dersler
Dersin Seviyesi Doktora
Ders Verilme Şekli Yüz Yüze
Dersin Öğrenme ve Öğretme Teknikleri .
Dersin Koordinatörü
Dersin Öğretmen(ler)i
  • Dr. Öğr. Üyesi Dr.Öğr.Üyesi Abbas Kılıç
Dersin Asistan(lar)ı
Dersin Amacı Dersin konusu hükümet sistemleridir. Bu ders başta başkanlık, parlamenter sistem ve yarı-başkanlık sistemi olmak üzere ikili yürütme yapılanmaları ile birlikte bazı anti-demokratik hükümet yapılarını da incelemektedir. Ders Montesquieu’nün kuvvetler ayrılığı kuramına ilişkin kavramsal ve normatif bir inceleme ile başlamaktadır. Daha sonra kuvvetler ayrılığından hareketle hükümet sistemleri tasnifi yapılmakta ve bu sistemlerin tanımlayıcı özellikleri anlatılmaktadır. Temel amacımız bu sistemlerin üstünlüklerini ve zayıf yanlarını ve bu özelliklerin demokrasi ve demokratik rejimin pekişmesi üzerindeki etkilerini incelemektir.
Dersin Eğitim Çıktıları Bu dersi başarıyla tamamlayabilen öğrenciler;
  • Dersin hedefi öğrencilerin -Kuvvetler ayrılığı kuramına ilişkin tarihsel ve teorik bilgiye sahip olmalarını, -Hükümet sistemleri tasnifini ve bu konudaki değişik sınıflandırmaları -Başkanlık sistemi, parlamenter sistem ve yarı-başkanlık sistemi ile birlikte başbakancı-başkanlık ve başkancı parlamentarizm gibi kimi kimi ayrımları -Başkanlık ve parlamentarizm atrtışmasına ilişkin çift meşruluk, bölünmüş hükümet, kilitlenme, katılık/esneklik, hükümet istikrarı, rejim istikraru, sıfır-toplamlı oyun, hesap sorulabilirlik, önceden bilinebilirlik gibi kavramları -Duverger’nin yarı-başkanlık kavramını ve ikili yürütme sınıflandırmalarına farklı yaklaşımları, -İkili yürütme yapılanması çeşitlerini, -Türkiye’de hükümet sisteminin dönüşümünü, -Türk tipi başkancı rejimin özelliklerini öğrenmelerini sağlamaktır.
Dersin İçeriği Parlamenter rejim karşısında başkanlık rejiminin üstünlükleri ve zayıf yanları; teoride ve uygulamada ortaya çıkan hükümet sistemleri; acaba hükümet istikrarı başkanlık sistemini parlamenter sistem karşısında daha tercih edilir kılar mı; başkanlık sisteminin zayıf yanları nelerdir; çift meşruluk sorunu ve bölünmüş hükümet demokratik rejimlerin kilitlenmesi ile sonuçlanır mı; eğer böyleyse, hangi alternatif yapılara yönelmek mümkündür;

Haftalık Konular ve İlgili Ön Hazırlık Çalışmaları

Hafta Konular Ön Hazırlık
1 Montesquieu’nün Kuvvetler ayrılığı Kuramına Giriş; yasama ve yürütme kuvvetlerinin ayrılığına bağlı olarak hükümet sistemleri tasnifi Montesquieu, Kanunların Ruhu Üzerine I (çev.) Fehmi Baldaş) (Ankara: Milli Eğitim Basımevi, 1963); Montesquieu “İngiltere’nin Esas Teşkilatı” (L’Esprit des Lois XI, 6 ‘dan çev. Mukbil Özyörük), SBOD, Cilt II, sayı 1-2, s. 75-83; Turhan Feyzioğlu, “Kuvvetlerin Ayrılığı Nazariyesi, SBOD, Cilt II, Sayı 1-2, 1947, s. 50-60.
2 Saf başkanlık hükümet sistemi ve parlamentarizmle karşılaştırmaları olarak tanımlayıcı kriterleri Nur Uluşahin, Anayasal Bir Tercih Olarak Başkanlık Sistemi (Ankara: Yetkin yayınları, 1998), s. 27-51; Douglas Verney, The Analysis of Political Systems (London: Routledge and Kegan paul, 1959), s. 39-56; Alfred Stepan- Cindy Skach, “Presidentialism and Parliamentarism,” The Failure of presidential Democracy, Juan j. Linz- Arturo valenzuela, ed., (Baltimore and London: The John Hopkins University Press, 1994, s. 119-136.
3 İstikrar kavramı: Hükümet istikrarı ve Rejim istikrarı Parlamenter sistemin esnekliği karşısında başkanlık sisteminin katılığı Arend Lijphart, Çağdaş Demokrasiler: Yirmibir Ülkede Çoğunlukçu ve Oydaşmacı Yçönetim Örüntüleri (çev. Ergun Özbudun ve Ersin Onulduran) (Ankara: Türk Demokrasi vakfı ve Siyasi ilimler Derneği Ortak yayını), Arend Lijphart, “Introduction”, Arend Lijphart, ed. Parliamentary versus Presidential Democracy (New York: Oxford University Press, 1992).
4 Bölünmüş hükümet, çift meşruluk, siyasal kutuplaşma ve çok-partili başkanlık sistemlerinde yaşanan sorunlar Giovanni Sartori, “Neither Presidentialism nor Parliamentarism”. Juan J. Linz and Arturo Valenzuela, ed., The Failure of Presidential democracy (Baltimore and London: The John Hopkins University Press), s. 106-118.
5 Çoğunlukçu bir kurum olarak başkanlık sistemi: Sıfır toplamlı oyun ve iktidarın kişiselleşmesi Juan J. Linz, “The Perils of presidentialism”, Journal of Democracy, Vol. 1, (Winter), No. 1, s. 51-69; Juan J. Linz, “Presidential or Parliamentary Democracy: Does it Make a Difference?”, Juan J. Linz and Arturo Valenzuela, ed., The Failure of Presidential democracy (Baltimore and London: The John Hopkins University Press, 1994); Scott Mainwaring, “Presidentialism, Multipartism and Democracy: The Difficult Combination “. Comparative Political Studies, Vol. 26 (July), No.2, s. 198-228.
6 Demokrasi ve başkanlık: Hesap Sorulabilirlik ve Önceden bilinebilirlik kavramları 6. Week Democracy and presidentialism: The Concepts of Accountability and Identifiability Nur Uluşahin, Anayasal Bir Tercih Olarak Başkanlık Sistemi (Ankara: Yetkin yayınları, 1998), s. 142-160; ; Juan J. Linz, “Presidential or Parliamentary Democracy: Does it Make a Difference?”, Juan J. Linz and Arturo Valenzuela, ed., The Failure of Presidential democracy (Baltimore and London: The John Hopkins University Press, 1994); Matthew Soberg and John m. Carey, Presidents and Assemblies: Constitutional Design and Electoral Dynamics (Cambridge: Cambridge University Press); Giovanni Sartori, Comparartive Constitutional Engineering: an Inquiry into Structures, Incentives and Outcomes (Washington Square, New York: New York University Press, 1994).
7 Sartori’nin Dönüşümlü Başkanlık Önerisi 6. Week Democracy and presidentialism: The Concepts of Accountability and Identifiability Nur Uluşahin, Anayasal Bir Tercih Olarak Başkanlık Sistemi (Ankara: Yetkin yayınları, 1998), s. 142-160; ; Juan J. Linz, “Presidential or Parliamentary Democracy: Does it Make a Difference?”, Juan J. Linz and Arturo Valenzuela, ed., The Failure of Presidential democracy (Baltimore and London: The John Hopkins University Press, 1994); Matthew Soberg and John m. Carey, Presidents and Assemblies: Constitutional Design and Electoral Dynamics (Cambridge: Cambridge University Press); Giovanni Sartori, Comparartive Constitutional Engineering: an Inquiry into Structures, Incentives and Outcomes (Washington Square, New York: New York University Press, 1994).
8 Başkancı rejimler Arend Lijphart, “The Southern European Examples of Democratization: Six Lessons for Latin America”. Government and Opposition 25, s. 68-84.
9 İkili Yürütme Yapılanmaları: parlamentarizm, yarı-başkanlık ya da iki başlı yürütme? Tanımlayıcı Kriterleri Nur Uluşahin, Saf Hükümet Sistemleri karşısında iki başlı Yürütme Yapılanması (Ankara: yetkin yayınları, 2007),s .25-60.
10 Shugart’ın Rejim tasnifi Matthew Soberg Shugart and John m. Carey, Presidents and Assemblies: Constitutional Design and Electoral Dynamics (Cambridge: Cambridge University Press); Matthew Soberg Shugart, “Of presidents and Parliaments”, East European Constitutional Review, Vol. 2, No. 1.
11 Yarı-başkanlıktan iki-başlı yürütme yapılanmasına Maurice Duverger, “A New Political System Model: Semi-presidential Government”, European Jornal of Political Research, Vol. 8, No. 2, s. 165-187.
12 İki başlı yürütme yapılanmalarının çeşitliliği Nur Uluşahin, Saf Hükümet Sistemleri karşısında iki başlı Yürütme Yapılanması (Ankara: yetkin yayınları, 2007),s .63-183
13 İki-başlı yürütme yapılanmalarının İşleyişi Nur Uluşahin, Saf Hükümet Sistemleri karşısında iki başlı Yürütme Yapılanması (Ankara: yetkin yayınları, 2007),s .189-219.
14 Türkiye’de Hükümet Sisteminin Dönüşümü Türkiye’de Mevcut Hükümet Sisteminin Niteliği ve Rejimin Başkanlık Sistemine Kaymasının Getireceği Tehdit ve Tehlikeler, Hukuk ve İktisat Araştırmaları Dergisi, 2011 3(2), s. 29-38. “Cumhurbaşkanının Halk Tarafından Seçilmesinin Siyasal Sistemimize Etkileri: Türkiye'de Hükümet Sisteminin Geçirdiği Dönüşüm ve Geleceğe Yönelik Beklentiler,” Yeni Türkiye, Yıl 9, Sayı 51, Mart Nisan 2013, 319-332.
15 Türk tipi Başkancı Rejim "Kuvvetler Ayrılığı ve Yasama-Yürütme İlişkileri”, Türkiye’de Siyasal Yaşam: Dün, Bugün, Yarın, der. Mehmet Kabasakal ( İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2016), s. 39-67.
16 Türk tipi Başkancı Rejim “Kuvvetler Ayrılığı ve Yasama-Yürütme İlişkileri”, Türkiye’de Siyasal Yaşam: Dün, Bugün, Yarın, der. Mehmet Kabasakal ( İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2016), s. 39-67.

Kaynaklar

Ders Kitabı 1. Arend Lijphart, Çağdaş Demokrasiler: Yirmibir Ülkede Çoğunlukçu ve Oydaşmacı Yönetim Örüntüleri (çev. Ergun Özbudun ve Ersin Onulduran) (Ankara: Türk Demokrasi vakfı ve Siyasi ilimler Derneği Ortak yayını).
2. Montesquieu, Kanunların Ruhu Üzerine I (çev.) Fehmi Baldaş) (Ankara: Milli Eğitim Basımevi, 1963).
3. Nur Uluşahin, Anayasal Bir Tercih Olarak Başkanlık Sistemi (Ankara: Yetkin yayınları, 1998).

Değerlendirme System

Çalışmalar Sayı Katkı Payı
Devam/Katılım - -
Laboratuar - -
Uygulama - -
Alan Çalışması - -
Derse Özgü Staj - -
Küçük Sınavlar/Stüdyo Kritiği - -
Ödevler - -
Sunum - -
Projeler - -
Rapor - -
Seminer - -
Ara Sınavlar/Ara Juri 1 30
Genel Sınav/Final Juri 1 70
Toplam 2 100
Yarıyıl İçi Çalışmalarının Başarı Notu Katkısı
Yarıyıl Sonu Çalışmalarının Başarı Notuna Katkısı 100
Toplam 100

Kurs Kategorisi

Temel Meslek Dersleri X
Uzmanlık/Alan Dersleri
Destek Dersleri
İletişim ve Yönetim Becerileri Dersleri
Aktarılabilir Beceri Dersleri

Dersin Öğrenim Çıktılarının Program Yeterlilikleri ile İlişkisi

# Program Yeterlilikleri / Çıktıları Katkı Düzeyi
1 2 3 4 5
1 Kamu Hukuku alanına ait kavram, kurum ve yöntemlere ilişkin bilgileri uzmanlık düzeyinde geliştirir. X
2 Hukukî kavram ve yöntemler hakkında özgün tanım ve nitelendirme yapar. X
3 Kamu Hukuku ilişkilerine ait sorunları, edindiği bilgileri kullanarak analiz edebilme, değerlendirebilme, yeni ve özgün sonuç ve düşüncelere ulaşır. X
4 Kamu Hukuku alanında mevcut veya yeni bir kavram veya kurumu yeni bir düşünce, yaklaşım ve yöntemle değerlendirir. X
5 Hukukun ulusal ve uluslararası boyutlarını, mahkeme içtihatları ve uygulamaları takip etmek suretiyle anlama ve işleme becerisine sahip olur. X
6 Kamu Hukuku sorunlarını teşhis edebilme ve sorunu çözebilme becerisine sahip olur. X
7 Kamu hukuku alanında özgün bakış açısı kazanır. X
8 Kamu Hukuku alanında araştırma yapabilme ve özgün bilimsel bir eser ortaya koyabilme becerisine sahip olur. X
9 Akademik ve etik kurallara uygun olarak yazılı ve sözlü sunum yapma becerisi kazanır. X
10 Kamu Hukuku alanına ilişkin konuların tartışılmasında özgün görüşlerini savunmaya ve alanındaki yetkinliğini gösteren etkili bir iletişim kurar. X
11 Çağdaş hukuki yaklaşımlar çerçevesinde güncel hukuki sorunları çözebilme becerisine sahip olur. X
12 Hukukî ve akademik etik kurallarının yerleşmesine ve uygulanmasına katkı sağlar. X
13 Toplumda hukuk ve adalet bilincinin yerleşmesine ve bunun sürdürülebilmesi sürecine katkı sağlar. X
14 Hukuk kuram ve uygulamasından kaynaklanan ve toplumsal yaşamı etkileyen sorunların çözümünde stratejik karar verme süreçlerini kullanarak işlevsel etkileşim kurabilme becerisine sahip olur. X
15 Kamu Hukuku alanında en az bir bilimsel makaleyi ulusal veya uluslararası hakemli ve/veya saygın dergilerde yayınlayarak hukuk kuram ve uygulamasına katkı sağlar. X

ECTS/İş Yükü Tablosu

Aktiviteler Sayı Süresi (Saat) Toplam İş Yükü
Ders saati (Sınav haftası dahildir: 16 x toplam ders saati) 14 3 42
Laboratuar
Uygulama
Derse Özgü Staj
Alan Çalışması
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi 10 3 30
Sunum/Seminer Hazırlama 10 3 30
Projeler
Raporlar
Ödevler 1 10 10
Küçük Sınavlar/Stüdyo Kritiği
Ara Sınavlara/Ara Juriye Hazırlanma Süresi 1 10 10
Genel Sınava/Genel Juriye Hazırlanma Süresi 1 30 30
Toplam İş Yükü 152