HORIZON 2020 ARAŞTIRMA ve YENİLİK PROJELERİNİN ANALİZİ
26.02.2014

AB’NİN OCAK 2014’DE BAŞLAYAN 71 MİLYAR €’LUK H2020

ARAŞTIRMA VE YENİLİK PROJELERİNİN BAŞTAN SONA ANALİZİ

 

 

Prof. Dr. Atila BAĞRIAÇIK
Ulusal ve Uluslar arası Ar-Ge Hibe
Fonları Uygulayıcısı, YMM, Baş Denetçi

 

 

AB 7. ÇERÇEVE PROGRAMINDA YAŞANAN PROBLEMLER

 

-Avrupa Birliği (AB)’nin 2007-2013 yıllarını kapsayan 7 yıllık dönem için 53 milyar Euro ile öngördüğü “Araştırma ve Teknoloji Geliştirme için Çerçeve Programı” (7.ÇP) 2013 yılı sonunda tamamlandı.

 

- Bu programda; üniversite ve araştırma merkezlerinde yürütülen Ar-Ge faaliyetlerinin bazılarının sonlanmaması,  proje çıktılarının piyasaya giriş süresinin uzun olması, yenilik faaliyetlerine beklenilen ölçüde yansımaması, birçok hibe programları ve iş paketleri için hibe oranları ile doğrudan maliyetlere eklenen sabit işletme gider oranlarının farklı olması, sıkı mali raporlama ve muhasebe denetim mekanizması, KOBİ’ler için kaynak yetersizliği ve garanti-risk sermayesinde vb. problemler yaşanmıştır.  Ek olarak, anılan dönemde Ar-Ge ve yenilik faaliyetleri ile ilgili olarak ayrı ayrı uygulanan 7.ÇP, Rekabet Edebilirlik ve Yenilik programı (CIP) ve Avrupa Yenilik ve Teknoloji Enstitüsü (EIT) arasında uygun koordinasyonun sağlanamaması da kaynakların etkin kullanımını önlemiştir.

 

Hem bu sorunlara çözüm getirmek hem de AB’nin küresel rekabet edebilirliğini güçlendirmek için 2014-2020 yıllarını kapsayan 71 milyar €’luk bütçesi ile “HORİZON 2020 Araştırma ve Yenilik Çerçeve Programı” (H2020) 11 Aralık 2013 tarihinde çağrıları açıklanarak, Ocak 2014 başında uygulamaya başlanmış ve 2014-2015 yıllarını kapsayan yaklaşık 15 milyar €’luk çağrılar şu an için açık pozisyonda bulunmaktadır.

 

Bu Programın öncelikli 3 ana alt grubu bulunmaktadır.

 

H2020’NİN ÖNCELİKLİ 3 ANA ALT BİLEŞENİ

 

1. ENDÜSTRİYEL LİDERLİK (Industrial Leadership): Endüstriyel alanında liderliğin sağlanması ve rekabetçiliğin arttırılmasını öngören bu alt programın bütçesi 17 milyar € olup, alt gruplandırılması şu şekildedir:

- Kolaylaştırıcı ve Endüstriyel Teknolojiler alanında Liderlik (Leadership in enabling and industrial technologies) 13.557 milyon Euro (BİT. fotonik, mikro ve nanoelektrik, nanoteknoloji, ileri malzemeler, ileri imalat ve süreç teknolojileri, Biyoteknoloji, uzay gibi Etkinleştirici Anahtar Teknolojiler-KET),

- Risk Sermayesine Erişim (Access to risk finance) 2 842 milyon Euro (araştırma ve yenilik faaliyetlerinde özel finansman ve risk sermayesi kaldıracı için),

- KOBİ’ler için Yenilik Araştırma Programı (Innovation in SMEs) 616 milyon Euro olup, H2020 kapsamında 5,6 milyar € işbirliği projeleri ile 3 milyar €’ yeni KOBİ aracı (SME Instrument) vasıtasıyla toplam 8,6 milyar €’luk bir fon doğrudan KOBİ’lere ayrılmıştır.

 

2. TOPLUMSAL SORUNLARA ÇÖZÜMLER (Societal Challenges): Aşağıdaki 6 konuda araştırma ve yenilik faaliyetlerinin 30 milyar €’luk hibelerle desteklenmesi öngörülmektedir:

 

- Sağlık, aktif yaşlanma ve refah (Health, demographic change and wellbeing)  7 472  milyon Euro,

 

- Gıda güvenliği, sürdürülebilir tarım ve biyoekonomi (Food security, sustainable agriculture, marine and maritime research and the bioeconomy) 3 851  milyon Euro,

- Güvenli, temiz ve etkili enerji (Secure, clean and efficient energy) 5 931 milyon Euro,

- Akıllı, temiz ve entegre ulaşım (Smart, green and integrated transport) 6 339 milyon Euro,

- İklim değişikliği ve kaynak verimliliğinin arttırılması-hammaddeler dahil (Climate action, resource efficiency and raw materials) 3 081 milyon Euro,

- Kapsayıcı, yenilikçi ve güvenli toplumlar (Inclusive, innovative and secure societies)  3,0  milyon  Euro.

 

3. BİLİMSEL MÜKEMMELİYET (Excellent Science): Birliğin dünya çapında bir bilimsel mükemmeliyete sahip olması için bilimsel altyapısının düzeyini yükseltmeyi amaçlamaktadır. 24,4 milyar €’luk bu bileşenin alt kırılımı şöyledir:

 

- Avrupa Araştırma Konseyi (The European Research Council) 13 095 milyon euro (temel araştırma için),

- Yeni ve Gelişen Teknolojiler (Future and Emerging Technologies) 2 696 Milyon Euro (BİT dışında diğer alanların da katkısına açılmıştır),

- Marie Curie Faaliyetleri 6 166 milyon Euro (eğitim, kariyer planlama ve sanayi-akademi işbirliği)

- Araştırma Altyapıları (European research infrastructures -including e-Infrastructures) 2 488 milyon Euro.

 

H2020’DE FAALİYET TİPLERİ

 

İş programlarında aşağıdaki 4 faaliyet tiplerinden biri yer almakta olup, bu faaliyet tiplerine göre proje faaliyeti ve hibe oranları farklılık göstermektedir.

 

1.Araştırma ve Yenilik Faaliyetleri

 

Konunun önemi nedeniyle orijinal metnin verilmesinde yarar görülmüştür.

 

Research and innovation actions :

 

Description: Action primarily consisting of activities aiming to establish new knowledge and/or to explore the feasibility of a new or improved technology, product, process, service or solution. For this purpose they may include basic and applied research, technology development and integration, testing and validation on a small-scale prototype in a laboratory or simulated environment.

Projects may contain closely connected but limited demonstration or pilot activities aiming to show technical feasibility in a near to operational environment.

Funding rate: 100%

(Kaynak:Horizon 2020  Work Programme 2014-2015 ,18.General Annexes sayfa 8).

 

Araştırma ve Yenilik Faaliyetlerin Tanımı: Yeni bilginin oluşturulmasına ve/veya yeni ya da iyileştirilmiş teknoloji, ürün, süreç, hizmet ve çözümüne dair yapılabilirliğin, fizibilitenin araştırılmasına yardım eden faaliyetlerden meydana gelir. Bu amaçla, laboratuar ya da simüle edilmiş (benzetilmiş) ortamdaki küçük çaplı prototipler için temel ve uygulamalı araştırmaları, teknoloji geliştirme ve entegrasyonu, test ve doğrulamayı içerebilir. Projeler, uygulamalı ortam içinde teknik yapılabilirliğini göstermeye yardımcı olmak amacıyla sınırlı ölçüde demonstrasyon ya da pilot faaliyetleri kapsayabilir.

 

Hibe oranı: %100 (% 25 genel giderlerin-ovearhead- ilavesiyle bu oran % 125’e çıkabilir). Birbirinden bağımsız en az 3 tüzel kişinin projeye katılması gerekmektedir.

 

2.Yenilik Faaliyetleri

 

Innovation actions :

 

Description: Action primarily consisting of activities directly aiming at producing plans and arrangements or designs for new, altered or improved products, processes or services. For this purpose they may include prototyping, testing, demonstrating, piloting, large-scale product validation and market replication.

A ‘demonstration or pilot’ aims to validate the technical and economic viability of a new or improved technology, product, process, service or solution in an operational (or near to operational) environment, whether industrial or otherwise, involving where appropriate a larger scale prototype or demonstrator.

A ‘market replication’ aims to support the first application/deployment in the market of an innovation that has already been demonstrated but not yet applied/deployed in the market due to market failures/barriers to uptake. 'Market replication' does not cover multiple applications in the market of an innovation that has already been applied successfully once in the market. ‘First’ means new at least to Europe or new at least to the application sector in question. Often such projects involve a validation of technical and economic performance at system level in real life operating conditions provided by the market.

Projects may include limited research and development activities.

Funding rate:70%.

 (Kaynak:Horizon 2020  Work Programme 2014-2015 ,18.General Annexes sayfa 8).

 

Yenilik Faaliyetlerin Tanımı: Ağırlıklı olarak yeni, değiştirilmiş ya da iyileştirilmiş ürün, süreç ya da hizmetlerin üretim planları ve ayarlamaları ya da tasarımının oluşturulmasına doğrudan yardım eden faaliyetleri kapsar. Bu amaçla, prototip, test, demonstrasyon, pilot tesis, büyük ölçekli ürün doğrulama ve piyasaya sunulmasını kapsar.

 

Demonstrasyon ya da pilot tesis, sınai ya da başka şekilde uygun olduğunda büyük ölçekli prototip yada demonstrasyon içerek şekilde uygulamalı ortamda yeni ya da iyileştirilmiş teknoloji, ürün, süreç, hizmet ya da çözümünün teknik ve ekonomik uygunluğunun doğrulanmasına yardım ederler.

 

Pazara sunum (market replication), doğrulanmış, kanıtlanmış yeniliklerin ilk piyasaya sunumu ve pazarlama hatalarının/engellerinin ortadan kaldırılmasına yardım eder. Daha önce piyasaya başarı ile sunulmuş yeniliklerin yeniden çoklu olarak piyasaya sunulması, yenilik faaliyeti değildir. Bu anlamda “ilk”in anlamı Avrupa piyasasına ya da ilgili sektöre ilk sürülmesi demektir. Çoğu kez projeler piyasadaki gerçek uygulamalı sistem seviyesinde teknik ve ekonomik performanslarının doğrulanmasını içerir. Projeler sınırlı ölçüde araştırma ve geliştirme faaliyetleri içerebilir.

 

Hibe oranı: %70 (%25 genel giderlerin-ovearhead- ilavesiyle bu oran %87,5’a çıkar). Projede birbirinden bağımsız minimum 3 tüzel kişiliğin katılması zorunludur.

 

Aslında ana faaliyet türlerinin ayrımında aşağıdaki Teknoloji Olgunluk Seviyeleri (Technology readiness levels (TRL)  tablosu büyük önem taşımaktadır:

 

- TRL 1 – basic principles observed (Gözlenen temel prensipler)

- TRL 2 – technology concept formulated (formüle edilmiş teknoloji konsepti)

- TRL 3 – experimental proof of concept (Kavram ya da konseptin deneysel kanıtlanması)

-TRL 4 – technology validated in lab (Laboratuvar seviyesinde teknolojinin uygunluğunun saptanması)

- TRL 5 – technology validated in relevant environment (industrially relevant environment in the case of key enabling technologies) (Anahtar kolaylaştırıcı teknolojilerde ilgili sınai çevrede teknolojinin uygunluğunun sağlanması)

- TRL 6 – technology demonstrated in relevant environment (industrially relevant environment in the case of key enabling technologies) (sınai ilgili çevrede teknolojinin demosu)

- TRL 7 – system prototype demonstration in operational environment (uygulamalı çevrede sistem prototipin demosu)

- TRL 8 – system complete and qualified (sistemin tamamlanması ve kalitesinin sınanması)

- TRL 9 – actual system proven in operational environment (competitive manufacturing in the case of key enabling technologies; or in space)(uygulamalı rekabet edilebilir imalatta sistemin gerçek anlamda kanıtlanması).

 

3.KOBİ ARACI  (SME INSRUMENT) (Small and Medium Sized Enterprise).

 

Avrupa Birliği'nde KOBİ tanımı:

 

Çalışan sayısı: <250,

Yıllık net satış hasılatı: ≤ 50 milyon €

Yıllık bilanço toplamı : ≤ 43 milyon €

Bağımsızlık (başka firma hissesi): < % 25

 

Tek başına KOBİ’nin ilgili H2020 çerçeve programına başvurmasının mümkün olduğu bu araç, üç ana fazdan oluşmaktadır.

 

Faz 1: Kavram ve Fizibilite analizlerinden oluşmakta olup, çıktısı “İş Planı 2”dir.  Konunun önemi nedeniyle General Anexes ‘deki  İngilizce açıklaması şöyledir:

 

“Description: Feasibility study verifying the technological/practical as well as economic viability of an innovation idea/concept with considerable novelty to the industry sector in which it is presented (new products, processes, design, services and technologies or new market applications of existing technologies). The activities could, for example, comprise risk assessment, market study, user involvement, Intellectual Property management, innovation strategy development, partner search, feasibility of concept and the like to establish a solid high-potential innovation project aligned to the enterprise strategy and with a European dimension.

“Bütçesi sabit olarak 50.000 € olup, süresi 6 ay,yaklaşık 10 sayfalık proje önerisi.

 

Faz 2: İnovasyon ve Ar-Ge faaliyetleri olup; dizayn, prototip, test, klinik deneyler gibi faaliyetleri içermekte olup,çıktısı “İş Planı 3”dür.. İngilizce metinden tanımı:

 

“Description: innovation projects that address a specific challenge and demonstrate high potential in terms of company competitiveness and growth underpinned by a strategic business plan. Activities should focus on innovation activities such as demonstration, testing, prototyping, piloting, scaling-up, miniaturisation, design, market replication and the like aiming to bring an innovation idea (product, process, service etc) to industrial readiness and maturity for market introduction, but may also include some research.

Bütçesi:1-2,5 Milyon €, süre 12-24 ay, hibe oranı % 70(üzerine % 25 dolaylı vergi ilave edilir),yaklaşık 30 sayfalık proje önerisi.

 

Faz 3: Doğrudan hibe desteğinin söz konusu olmadığı bu fazda, finansman araçlarına   ve kredilere erişim, eğitim, network oluşturma gibi faaliyetler için dolaylı destek sağlanmaktadır.

 

 

 

4.KOORDİNASYON VE DESTEK EYLEMİ (Coordination and Support  Actions)

 

Seminer, toplantı, konferans, bilgi günleri gibi faaliyetlerin düzenlenmesi ile Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerinin yayımı, Ar-Ge bilincinin artırılması, partnerler arasında ilişki ve iletişim kurma gibi konular bu programda hedeflenmektedir. Tek tüzel kişilik tarafından da proje önerisinin verilmesi mümkün olup, hibe oranı % 100’dür.

 

H2020 ÇAĞRILARI

 

Çağrılar 11 Aralık 2013 tarihinden itibaren açıklanmaya başlamıştır. Açıklanan çağrıları

http://ec.europa.eu/research/participants/portal/desktop/en/opportunities/h2020/index.html  linkten görmek mümkündür.

Publication date	2013-12-11	Deadline Date	2015-03-26 +17:00:00 (Brussels local time)
Budget	€10,000,000	Main Pillar	Industrial Leadership
Status	Open	OJ reference	OJ C361 of 11 December 2013

 

 

Her çağrının altında çağrının tanımı (call description), call documents ‘ lar yer almaktadır. Çağrı dokümanları arasında en önemlisi iş programı (work programme) olup, bu programda çağrı numarası, “Başvurulacak başlık = (Relevant call topic and ID), bütçesi, proje tipi, destek miktarı, ortaklık yapısı, kapsamı, beklenen etkiler gibi bilgiler yer alır.

 

Kuşkusuz proje önerisi yazarken şimdiye kadar AB’de onaylanan projeler hakkında da şu linkten ayrıntılı bilgiler alınabilmektedir: http://cordis.europa.eu/fp7/projects_en.html

 

Yukarıda da belirttiğimiz gibi, H2020 projeleri çok ortaklı projelerdir. İlgilendiğimiz çağrıdan hareket ederek proje fikri oluşturduktan sonra, ilk etapta projelere belli iş paketlerini yerine getirmek için partner olarak katılmak istediğimizde uygun ortaklar aramaya başlarız. Kendi çevremizden, TÜBİTAK’tan, H2020 resmi sitesi http://ec.europa.eu/research/participants/docs/h2020-funding-guide/grants/applying-for-funding/find-partners_en.htm,

 

Ayrıca   çağrı listesinde anahtar kelimelerle  bize uygun çağrıları şu adresten bulabiliriz:

 

http://ec.europa.eu/research/participants/portal/desktop/en/opportunities/h2020/search/search_topics.html

 

ya da

 

Resmi site CORDIS’te  http://cordis.europa.eu.partners/web/guest/home  adresinden uygun ortaklar aranır, ayrıca bu sayfada firma profilimizi de girerek,ilgilenen partnerlerin bizimle temasa geçmesi sağlanır.

 

Ayrıca ,Avrupa İşletmeler Ağı(enterprise europe network)nın linki http://een.ec.europa.eu/

İle KOBİ’ler ortak bulabilir.

 

Ortaklar arasında hazırlık süreci tamamlanarak, konsorsiyum proje önerisi oluşturulur, bütün ortaklar (PIC) numarası ile sisteme girer, proje dokümanı pdf’ye çevrilerek,  proje koordinatörü tarafından SUBMİT tuşuna basılarak proje gönderilmiş olur.

 

Çağrılar ya One Stage yani  tek aşamalı, bir defada proje önerisi tam geçilir ya da Two Stage, yani iki aşamalı yani önce  12 sayfadan az kısa proje önerisi geçilir, elenenler elenir, geçenler tam proje önerisi olarak geçilir.

 

TÜBİTAK AR-GE PROJELERİ İLE MUKAYESESİNE GÖRE AVRUPA BİRLİĞİ AR-GE PROJELERİNİN İÇERİK UNSURLARI

 

Avrupa Birliği Komisyonuna TÜBİTAK’taki elektronik geçiş sistemi olan PRODİS gibi  (electronic submission system of the Participant Portal) ile proje öneri bilgileri (Proposal) Konsorsiyumun Koordinatörü tarafından geçilmektedir. Proje öneri bilgileri 2 ana gruptan  oluşur: birinci gruptaki Yönetimsel formda (administrative forms)  genel bilgiler,Partner detayları, Proje maliyetinin özeti, Ethics, Call-specific questions yer alır.

 

Proje öneri bilgilerinin (proposal )2.ana grubu  teknik ek (technical annex) olup, çağrıyla ilişkili olarak ilkin 1. Bölümde, projenin bilimsel ve teknik kalitesi, yönü analiz edilir (Excellence= Mükemmeliyet). TÜBİTAK projelerinde bu analiz B.2 kısmında yapılır. İlk alt kırılım olan 1.1.’de hedefler belirtilir. Hedeflerin SMART metoduna uymasında yarar var. SMART’ın açılımı: Specific: Hedefimizin belirli olması, Measurable: Ölçülebilirlik, Attainable: Ulaşılabilir hedefler, Realistic: Gerçekçi hedefler, Time: Hedeflere zaman koyma. Kuşkusuz konsept ya da bakış açısı geliştirmek çağrıda vurgulanan ana soruna göre olmaktadır. Bu konuda konsorsiyum partnerlerin hem bireysel hem de birlikte yaptıkları literatür tarama, proje ön çalışmaları, ön prototipler yapma, eleştirel analiz ve hata elemeye dayanan fiziksel ve tele konferans şeklindeki toplantı çıktıları büyük girdi oluşturmaktadır.  1.2 kısmında İŞ PROGRAMI ile ilişki kurulur (Relation to the work programme).

 

1.3 ‘de Konsept ve yaklaşım (   Concept and approach ) ile ana fikir, model, hangi teknik seviyede olduğu, benzer ulusal ve uluslar arası projelerle ilişkiler, projede hangi yöntemlerin kullanılacağı belirtilir.

1.4 ‘ de Ambition (başarılmak istenen arzu) kısmında, projenin çıkış noktası olan mevcut duruma ilişkin problem ile giderilmesine yönelik özgün ve yenilikçi yönler analiz edilir (progress beyond the state-of-the art) (TÜBİTAK projelerinde bu bölüm B.2.1 ile B.3.1’de açıklanır).

 

Bu bölümün yazımında özellikle aşağıdaki sorulara cevap aranır:

- Why bother? (What problem are you trying to solve?),

- Is it a European priority?(Could it be solved at National level),

- Is the solution already available?(product,service,technology transfer),

- Why now? (What would happen if this research was not completed now?),

- Why you? (Do you have the best consortium to do this work?).

(Kaynak: Sean Mc Carthy,Hyperion Ltd.,How to write a competive proposal for framework 7, 2007).

 

Yenilikçi yönlerin açıklanmasında ise ürün ve/ya da sürece ilişkin yeniliklerin mevcut durumla olan mukayesesi, bütünü 5-7 bölüme ayırarak yapılır. Yenilikçi yönlerin hangi araç, girdi, usul, metodla yapılacağı da ayrıca projenin özgün yönleri olarak açıklanır (TÜBİTAK’da B.3.2’de).

 

Teknik ekin 2.bölümü  olan Projenin etkisi (Impact) bölümünde projeden beklenen etkiler ile yayılımı (Dissemination = Tanıtım anlamında dağılımı, Exploitation = Ticari anlamda dağılımı) ve fikri mülkiyet hakların yönetimi (Management of intellectial property) konuları yer alır. Özellikle proje çıktısının kullanımının hangi partner(ler)e ait olacağına ilişkin bir sözleşmeyi tüm partnerlerin imzalayarak Komisyona sunmaları gerekmektedir. TÜBİTAK kapsamında yapılan ortak projelerde de aynı ilkeler geçerlidir. Projenin etkisi açıklaması TÜBİTAK projelerinde D bölümünde yapılmaktadır.

 

Teknik ekin 3.bölümünde  Uygulama (Implementation); yer alır.3.1 de iş planı (work plan) kısmında TÜBİTAK’ın C.1.2 kısmındaki anlatılan İş Paketleri (Work Package) açıklanır. Eğer okuyucu TÜBİTAK’ın iş paketleri formatına ve içeriğine hakim ise H2020 iş paketlerini de rahatlıkla anlayabilir. Buradaki temel farklılık; AB projeleri konsorsiyum yani ortak projeler olduğu için proje koordinatörünün yönettiği “Management-Yönetim” iş paketinin genelde birinci iş paketi olması, hangi iş paketlerinin hangi partner tarafından diğer partnerlerin katkısıyla yürütüleceğinin iş paketlerinde tanımlanması, son iş paketi olarak da çoklukla projenin çarpan etkisinin ele alındığı “Dissemination, Exploitattion” iş paketidir. TÜBİTAK projelerinde gördüğümüz kadarıyla sözü edilen iki iş paketinin pek kullanılmadığı, bununla birlikte projenin çarpan etkisinin D bölümündeki “Projenin Ekonomik Yarara ve Ulusal Kazanıma Dönüşebilirliği”nde açıklanmasıdır. AB projelerinin bu bölümünde “Gantt Chart=İş zaman çizelgesi” ve İş paketleri arasındaki yatay ve dikey ilişkiler ile iş paketlerinin kodu, isim, iş paketi lideri ve hangi partnerlerin yetki ve sorumluluğunda olduğunu bir şemada gösteren “PERT Chart” kullanılır. Deliverables list (çıktılar listesi), Summary effort table (parnerlerin adam/ay hesaplarının dökümleri), List of Milestones (kilometre taşları gibi dönüm noktalarının dökümü) de bu bölümde yer alır.

 

3.2 de Management structure and procedures (yönetim yapısı ve prosedürler) kısmında organizasyon, yönetim yapısı, konsorsiyum ve partnerler, alt taşeronla ve kaynaklarla yani projenin uygulanmasında yöneltme fonksiyonu ile ilgilidir. Bu bölümün son kısmında Projenin yenilikçi unsurlarının ulaşılmasında olası kritik (critical risks) bilimsel ve teknolojik riskler ile giderilme ve hafifletme (mitigation measures) planları anlatılır (TÜBİTAK projelerinde bu bölüm B.2.4.’de anlatılır). Proje hedeflerine ulaşmak kesin olmayıp, belirsizliklerle doludur, proje yapmanın amacı da bu belirsizlikleri gidererek bilgimizin gelişmesidir. Bilgimiz geliştikçe de bilgisizliğimiz daha da artmaktadır. Belirsizlik projede tanımlanmıyorsa çalışma bir yatırım proje çalışması olur. H2020’de çoğu açıklamada olduğu gibi risk analizinde de risklerin tanımı ve giderilmesine yönelik tablo ya da şemalar tercih edilmektedir.

 

3.3’de Konsorsiyum bir bütün (Consortium as a whole )  olarak anlatılır.

3.4’te adam/ay oranı,  diğer doğrudan masraflar için taahhüt edilen kaynaklar (Resources to be committed) tablolar halinde açıklanır.

 

PROJE MALİYETLERİ

 

H2020 projelerinde masraflar doğrudan ve dolaylı masraflar olarak ikiye ayrılır. Doğrudan masraflar; personel, ekipman, seyahat,  sarf malzemesi ve alt yükleniciden tedarik edilen hizmet alımları olmak üzere neredeyse TÜBİTAK projesi ile bire bir örtüşmektedir. Bununla birlikte TÜBİTAK projelerinde M013 Alet/Teçhizat/Yazılım/Yayın Maliyet formunda sabit kıymetlerin birim fiyatı yazılır iken H2020 projelerinin bu kısmında bu sabit kıymetlerin proje süresince amortisman ya da itfa payları hesaplanarak yazılır. Ayrıca personel giderleri her bir personel için ayrı ayrı değil, firma bazında toplam adam/ay oranı olarak hesaplanır.

 

Dolaylı masraflar, elektrik, su, iletişim gibi genel giderleri ifade etmekte olup, doğrudan masraflardan dışarıdan hizmet alımları bedeli düşüldükten sonra kalan meblağa tek oran olarak % 25 eklenmesi ile toplam proje maliyeti bulunmaktadır.

 

H2020’DE ARAŞTIRMA VE YENİLİK PROJELERİNİN DEĞERLENDİRME KRİTERLERİ

 

1) Önce projeye iştirak edenlerin finansal ve işlevsel kapasiteleri ile ilgili alt yapısına bakılarak projeyi yapabilme yetenekleri değerlendirilir.

 

2) Finansal ve işlevsel kapasitesinin uygunluğundan sonra sunulan proje önerisi için 3 kriter aranır (her biri için 5, toplam en fazla 15, en az eşik değer 3, en az toplam eşik değer 10 sayı ya da skordur):

 

- MÜKEMMELLİK (excellence): Projenin ele alınışının düzgünlüğü, çelişki taşımaması, iddialı olması, yenilik potansiyeli taşıması, mevcut duruma göre mukayeseli üstünlük sağlaması, Ar-Ge unsurları.

 

- ETKİ (impact): Yenilik kapasitesini ve yeni bilgilerin entegrasyonunu sağlaması, yenilikler yoluyla firmaların piyasada rekabet gücünün arttırılması ve bu yolla Avrupa’nın ve global piyasanın ihtiyaçlarını karşılaması, çevreye, istihdama ve sosyal çevreye katkısı, bilgilerin yayılması.

 

- UYGULAMA (İmplementation): İş planlarının ve iş paketlerinin tutarlılığı ve etkinliği, kaynak ve görev dağılımının uygunluğu, risk yönetimi, konsorsiyum içindeki partnerlerin tamamlayıcılığı,

 

7.ÇP’de değerlendirme süresi 12 aydan uzun olabiliyordu, H2020’de 8 ayda tamamlanması planlanmaktadır.

 

DEĞERLENDİRME SONUCU VE DESTEĞİN ALINMASI

 

Bu kriterlere göre proje kabul edilirse, sözleşme süreci başlayarak Avrupa Birliği Komisyonu ile Proje koordinatörü arasında hibe sözleşmesi  (Grant agreement) imzalanır.                 Ayrıca Proje partnerleri de kendi aralarında consortium agreement ile  “Kontrat Onayı” imzalarlar. Komisyon’la sözleşmenin imzalanmasından 15 gün içinde  proje koordinatörünün açtığı  özel banka hesabına kabul edilen proje maliyetinin yaklaşık %70’i banka teminat mektubu talep edilmeden havale yapılır (ancak havalenin %5’lik kısmı kredi garanti fonuna kesilir, proje zamanında ve uygun şekilde tamamlanırsa, 5’lik dilimin 4’lük dilimi firmalara iade edilir). Proje koordinatörü de partnerlere zamanında ve uygun olan havaleleri yapar.

 

Komisyona raporlar proje koordinatörü tarafından yıllık verilmekte olup, ayrıca firmaların aldığı hibe birikimli olarak 325.000 € yu geçerse, proje sonunda 1 defaya mahsus Finansal Beyan Sertifikası (CFS) bağımsız denetçilerce düzenlenip verilmektedir. Firmanın hâlihazırda süregelen muhasebe sistemini AB Komisyonu kabul etmektedir.

 

Proje bitimini takiben olası denetim süresi 4 yıldır.

 

Kaynaklar:

1)TÜBİTAK, H2020: Yeni AB Araştırma ve Yenilik Çerçeve Programı,2012.

2)European Commission,Horizon 2020,The EU Framework Programme for Research and Innovation 2014-2020.

3)Leonardo Piccinetti,Europe for Business,Ltd dokümanları.

4) Prof. Dr. Atila BAĞRIAÇIK, Örneklerle Uygulamalı TÜBİTAK & Avrupa Birliği Ar-Ge ve Yenilik Projelerinin Yazımı ile Mali Raporlanması, 2013, İstanbul.