Şehirciliğin Geleceği İçin Atılım
13.11.2017
8-9 Kasım 2017 tarihlerinde Ankara’da yaklaşık 80 kurumu temsil eden 300’ü aşkın katılımcıyla Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Şehircilik Şurası Genel Kurulu tarafından, Türkiye’nin şehircilik ve kentleşmede gelecek vizyonunu belirlemek amacıyla Şehircilik Şurası düzenlendi.
Atılım Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü Öğretim Üyesi ve İşletme Fakültesi Dekan Yardımcısı Doç. Dr. Savaş Zafer Şahin Şura çalışmalarının tamamına katılarak bu sürece aktif destek verdi. “Yeni Şehircilik Vizyonunda Yerel Yönetimlerin Rolü” temalı komisyonun başkanlığını da üstlenen Şahin, Şura Genel Kurulunda Komisyon Raporunu sundu ve Şura Genel Kurulu Değerlendirme Panelinde konuşmacı olarak yer aldı.
Çalışmaları 150 akademisyen, sivil toplum, özel sektör ve kamu temsilcisi ile yürütülen Şura 9 ay sürdü. Şura çalışmaları dört ana komisyonda sürdürüldü ve sonuçta yaklaşık 400 sayfayı bulan komisyon raporları kitabı hazırlandı.
Genel Kurulda Çevre ve Şehircilik Bakanı Mehmet Özhaseki Şuranın sonuç bildirgesini açıkladı. Şurada yeni şehirleşme vizyonu kapsamında "Şehirlerimizde Kimlik, Planlama ve Tasarım", "Kentsel Dönüşüm", "Şehirleşme, Göç ve Uyum" ve "Şehirleşmenin Yeni Vizyonunda Yerel Yönetimlerin Rolü" ana başlıklarında şehircilikte yeni vizyonun insan ve varlık odaklı, doğal kaynaklarını koruyan, tarihi ve kültürel varlıkları gözeten, dönüşüm fırsatını değerlendirerek şehirlerimizi afetlere hazır hale getiren, yenilikçi ve özgün, katılımcı, şeffaf ve çözüm odaklı ilkeler üzerine inşa edilmesi gerektiği ifade edildi. Bu yeni vizyonun doğal, tarihi, kültürel değerleri koruyan, mahalle ve sokak kavramını öne çıkaran, kültürel ve sosyal dokuyu dikkate alan ve şehirlerin kimliğini canlandıran, yöresel kimliği ve özgün değerleri öne çıkaran, akıllı ve yeşil şehirler kavramlarını somutlaştıran, dönüşümü rant aracı olarak görmekten çıkaran, çarpık yapılaşmayı ortadan kaldıran ve dönüşümü harekete geçiren 2023 odaklı bir vizyon olacağı belirtildi. Yapılan çalışmalar ışığında kentleşme politikasında yapılması gerekli değişiklikler şu şekilde ortaya kondu:
"Kentsel koruma ve yenileme alanları için yoğunluk ve yükseklik artışı oluşturmayacak modeller geliştirilmelidir. Kentsel ve kırsal kimliğin birlikte korunması ve geliştirilmesinde yasal, yönetsel ve finansal teşvik mekanizmaları ve programları geliştirilmelidir.
Küçük ve orta ölçekli şehirlerin yerel ve özgün kimlikleriyle çekim merkezi olmalarını sağlayacak plan ve teşvik programları geliştirilmelidir. Planlama ve uygulamalarda, konuların ve kurumların önceliklerinin belirlendiği, koordinasyon hukukunun geliştirildiği, yaşanabilirlik ve sürdürülebilirlik temelli yeni bir şehircilik çerçeve kanunu hazırlanmalıdır. Şehirlerde sektörel amaçlı plan yapımından ziyade, katılım, eşgüdüm, izleme-değerlendirme süreçlerini güçlendiren bütüncül bir planlama anlayışına geçilmelidir.
Yeni şehircilik vizyonu doğrultusunda yaşam kalitesini artırmak üzere ilgili tüm kurumlarla ortak politika oluşturulmalı ve yaşam kalitesi göstergeleri belirlenerek izlenmelidir. Yeni şehircilik vizyonuyla, fikir ve uygulamalarının geliştirilmesini sağlayacak çok paydaşlı ulusal bir araştırma merkezi oluşturulmalıdır.
Yeşil şehir yaklaşımı çerçevesinde şehirlerimizde yeşil altyapı bileşenleri ile doğa ve ekolojik sistemler geliştirilmelidir. Kentsel dönüşüm, planlamadan bağımsız yürütülmemeli ve dönüşüm stratejileri üst ölçekli planlardan başlayarak belirlenmelidir. Kentsel dönüşüm, hak sahiplerine kazanç sağlayan gayrimenkul odaklı ve emsal artışına dayalı bir yaklaşım algısından kurtarılmalı, yaşam, toplum ve çevre unsurlarını ön planda tutan örnekler geliştirilmelidir."
Şurada, Bakan Özhaseki tarafından Şuraya önemli katkılarda bulunan Doç. Dr. Savaş Zafer Şahin’e ve diğer 3 Komisyon Başkanına teşekkür plaketleri takdim edildi. Şura sonrasında Türkiye’nin kentleşme politikasında önemli değişiklikler olması bekleniyor. Bu amaçla ulusal ve yerel ölçekte yeni bir kurumsal yapılanmaya gidilmesi, mevzuat değişikliklerinin yapılması hedefleniyor.
Kentleşme Ve Kentsel Sorunlar
Türkiye’nin önemli sorun alanları arasında kentleşme ve kentsel sorunlar yer alıyor. Türkiye nüfusunun %80’inin, dünya nüfusunun da %54’ünün kentlerde yaşamaya başladığı günümüzde ülkelerin birer kentleşme politikası belirlemesi ve uygulaması ülkelerin kalkınması ve gelişmesi için de büyük önem taşıyor.