Geçmişten Günümüze Ermeni Sorunu Konulu Konferans
05.03.2009

Atılım Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü tarafından düzenlenen, Emekli Büyükelçi Ömer Engin Lütem’in konuşmacı olduğu, “Geçmişten Günümüze Ermeni Sorunu” konulu konferans, 25.02.2009 tarihinde İşletme Fakültesi Seyhan Cengiz Turhan Konferans Salonu’nda gerçekleştirildi.

Büyükelçi Lütem, Dünya’da soykırım hukukunun gelişmiş olmasına karşın ülkemizde bu konuya fazla önem verilmediğini belirterek,  soykırımın uluslararası bir kavram olduğunu, hem Türk hem de Ermeni hukukunun bir parçası olduğunu ifade etti. Soykırımın katliam ile ilgili olduğuna dikkat çeken Lütem; ulusal, dinsel, etnik ya da ırksal bir grubun özelliği nedeniyle kısmen ya da tamamen ortadan kaldırılmasına soykırım denildiğini vurguladı.

Lütem konuşmasında Rusların 19.yy’ın sonlarında sıcak denizlere inme projesi için Ermenileri kullanmaya başlamaları ile savaşın temellerinin atıldığını ve  93 Harbi ile Osmanlı’nın batıda  Romanya, Makedonya ve Bulgaristan’ı; doğuda Kars ve Ardahan’ı kaybettiğini söyledi.  

1882’den sonra 39 adet isyan çıktığına dikkat çeken Lütem, o dönemlerde  Ermeni siyasi partiler kurulmaya başlandığını belirterek  Balkan Savaşı sırasında Dışişleri Bakanı’nın  bir Ermeni olduğunu söyledi.

I. Dünya Savaşı sürürken doğuda Ruslara karşı verilen ve kaybedilen savaşta Ermeniler Ruslara kolaylık sağlandığını belirten Lütem, Bunun üzerine Ermenilerin İmparatorluğun başka bir yerine nakledilmek istendiğini belirtti. .Ermenilerin, 1915-1916 yıllarında bazı istisnalar dışında bugünkü Suriye’nin kuzeyine nakledildiklerini sözlerine ekleyen Lütem,tehcirin tanımını yaparak kelimenin  “hicret”ten geldiğini  ve Arapça’da  “göç ettirmek” anlamında olduğunu belirti.
Göç esnasında günümüz koşullarından çok farklı bir tablo olduğunu vurgulayan Lütem, o günlerde kafilelerin çeşitli salgın hastalıklar ve baskınlarla kayıplar verdiklerini belirtti.

“Kendini kurban görme” psikolojisinin Ermeniler’de yoğun olduğunu söyleyen Lütem, Diasporadaki  Ermeniler’in dil ve kültüründen ziyade soykırım konusu etrafında kendilerini tanımladıklarını belirtti.

32 Diplomat ve ailesinin Ermeniler’in saldırılarıyla kaybedildiğini söyleyen Büyükelçi, bu eylemlerin zamanla Batı Dünyasında soykırım konusunun kamuoyunda
duyurulmasına ve kabulüne yol açtığını vurguladı.

Lütem, Diasporadaki Ermenilerin, soykırımın 19 ülke tarafından kabul edilmesiyle birlikte Ermenilere tazminat ödeneceği ve Doğu Anadolu’da toprak verileceğine olan inancının arttığını söyledi.